Trafik kazaları sadece anlık bir şok ve fiziksel hasar bırakmakla kalmaz, aynı zamanda mal varlığınızda kalıcı bir ekonomik kayba neden olur. Aracınız yetkili serviste orijinal parçalarla onarılmış olsa bile, Tramer kayıtlarına işlenen "Hasar Kaydı", aracınızı satmak istediğinizde potansiyel alıcılar tarafından büyük bir fiyat kırma gerekçesi olarak kullanılır. Hukukumuzda "Araç Değer Kaybı" olarak tanımlanan bu zarar, sigorta şirketlerinden tazmin edilebilir. İşte A'dan Z'ye bilmeniz gereken tüm detaylar.

1. Araç Değer Kaybı Tam Olarak Nedir?

Araç değer kaybı; aracın kaza yapmadan önceki ikinci el piyasa rayiç bedeli ile kaza sonrası onarılmış halinin piyasa değeri arasındaki farktır. Yargıtay'ın yerleşik içtihatlarına göre bu fark, doğrudan zarar kapsamında olup, kusurlu tarafın sigortası tarafından karşılanmak zorundadır.

Sigorta şirketleri genellikle kendi iç hesaplama yöntemlerini kullanarak size olması gerekenden çok daha düşük (bazen %50 daha az) bir rakam teklif ederler. Bu teklifi kabul etmek zorunda değilsiniz.

Afra Nur BIYIK

2. Kimler Değer Kaybı Başvurusunda Bulunabilir?

Değer kaybı tazminatı alabilmek için belirli yasal şartların oluşması gerekmektedir:

• Kusursuzluk Durumu: Kazanın oluşumunda %100 kusurlu olmamalısınız. Eğer %50 kusurluysanız, hesaplanan değer kaybının yarısını alırsınız. Tamamen kusursuzsanız tamamını alırsınız.
• Çift Taraflı Kaza: Kaza en az iki aracın karışmasıyla meydana gelmelidir. Tek başınıza duvara veya ağaca çarptığınız durumlarda trafik sigortasından bu bedeli alamazsınız (Kasko poliçenizde özel madde yoksa).
• Onarım Gören Parçalar: Değer kaybı talep edilen parçaların daha önce başka bir kazada hasar görmemiş, boyanmamış veya değişmemiş olması gerekir.
• Yaş ve Kilometre Sınırı Kalktı mı?: Evet, Danıştay'ın son kararlarıyla birlikte araçlarda yaş ve kilometre sınırı (eski 165.000 km sınırı) esnetilmiştir. Artık yüksek kilometreli araçlar için de değer kaybı alınabilmektedir.

3. Ticari Kazanç Kaybı (Yatma Parası) Nedir?

Eğer aracınız ticari bir araçsa (taksi, dolmuş, nakliye aracı vb.) veya aracınızı işiniz gereği aktif kullanıyorsanız; aracın serviste kaldığı süre boyunca iş yapamamanızdan doğan zararı da talep edebilirsiniz. Buna hukuk dilinde "Kazanç Kaybı" veya halk arasında "Yatma Parası" denir. Bu tazminat sigorta şirketinden değil, doğrudan kusurlu araç sürücüsü ve ruhsat sahibinden talep edilir.

4. Pert (Ağır Hasarlı) Araçlar İçin Durum

Eğer aracınız kaza sonrası "Pert Total" (Ağır Hasarlı) olarak ayrılmışsa, değer kaybı tazminatı talep edilemez. Çünkü araç zaten hurda bedeli düşüldükten sonraki piyasa rayiç bedeli üzerinden size ödenmektedir. Ancak sigorta şirketi piyasa rayiç bedelini düşük gösterirse, aradaki fark için dava açma hakkınız saklıdır.

5. Süreç Nasıl İşler? Sigorta Tahkim Komisyonu

Süreç genellikle şu adımlarla ilerler:

1. Başvuru: Karşı tarafın Trafik Sigortasına (ZMMS) yazılı başvuru yapılır.
2. Eksper Raporu: Bağımsız eksperler aracılığıyla gerçek zarar hesaplanır.
3. Tahkim: Sigorta şirketi ödeme yapmaz veya eksik ödeme yaparsa (ki genelde böyle olur), konu Sigorta Tahkim Komisyonu'na taşınır.
4. Sonuç: Tahkim süreci mahkemelere göre çok daha hızlıdır (ortalama 4-8 ay) ve kararlar ilam hükmündedir, yani icraya konulabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Aracınızdaki değer kaybını tahsil etmek, teknik ve hukuki bilgi gerektiren bir süreçtir. Hak kaybına uğramamak ve sigorta şirketlerinin düşük tekliflerine boyun eğmemek için uzman bir avukat desteği almanız önemlidir.